Leczenie ran przewlekłych
Leczenie ran przewlekłych
Leczenie ran przewlekłych, powstałych zazwyczaj w skutek stopy cukrzycowej bądź żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej odbywać się może na różne sposoby.
Jak goją się rany?
Fazy gojenia ran:
- Zapalna – następuje oczyszczanie rany zabrudzeń i bakterii przez napełzające komórki stanu zapalnego.
- Rozrostu – tworzy się ziarnina czyli rozmnażają się komórki , które będą stanowiły podłoże gojącej się rany i przyszłej blizny.
- Różnicowania – komórki dojrzewają i produkują bliznę , która pokrywa się naskórkiem.
Rejestracja telefoniczna
poniedziałak – piątek: 08:00 – 19:00
sobota: 10:00 – 14:00
Nasze placówki
-
Filia Kasprzaka w Warszawie
ul. Kasprzaka 11A, 01-211 Warszawa
-
Klinika w Klaudynie
ul. Karola Kurpińskiego 15, 05-080 Klaudyn
Leczenie ran przewlekłych – dodatkowe informacje
Jakie są czynniki które wpływają na gojenie się ran?
- Ogólne: wiek pacjenta, odżywianie, odporność, choroby ogólne, powikłania pooperacyjne, niektóre leki, motywacja i chęć do leczenia pacjenta oraz jego sytuacja domowa.
- Miejscowe: wielkość i głębokość rany, stan rany (ropienie, martwica, obecność infekcji i obecność włóknika), stan brzegów rany, lokalizacja rany (czy nie jest w miejscach ruchomych i podatnych na urazy), wiek samej rany oraz jakie były dotychczasowe sposoby leczenia.
Niedobory żywieniowe są istotnym czynnikiem opóźnienia gojenia ponieważ zaburzają budowę białek gojących nasze rany. Otwarta rana, a zwłaszcza rozległa i zakażona powoduje katabolizm (zwiększone zapotrzebowanie energetyczne) i dodatkowe straty w czynnikach odżywczych.
- Awitaminozy z grupy B oraz vit. A i C mają bezpośredni związek z zaburzeniami budowy kolabenu gojącego rany.
- Brak przeciwutleniaczy takich jak vit. E i C ogranicza wychwyt toksycznych rodników.
- Niedobory pierwiastków cynku i żelaza zaburzają działanie enzymów biorących udział w procesie gojenia (warto zbadać poziomy tych pierwiastków).
Choroby hamujące gojenie:
- Stany nowotworowe
- Choroby autoimmunologiczne takie jak toczeń, twardzina itp.
- Cukrzyca
- Choroby reumatologiczne (zwłaszcza działanie leków przez nich przyjmowanych)
- Choroby naczyń: niewydolność żylna, niewydolność tętnicza – niedokrwienie, niewydolność limfatyczna – obrzęki chłonne
Leki hamujące gojenie:
- Immunosupresyjne takie jak: cytostatyki, cyclosporyna, metotrexat, syrolimus itp.
- Leki sterydowe takie jak encorton, metypret itp.
- Leki przeciwkrzepliwe takie jak: heparyny – konieczne jednak zwykle podczas długotrwałego leczenia
Jak zabrać się do leczenia rany przewlekłej?
Przede wszystkim konieczna jest aktywna współpraca pacjenta, a często także jego rodziny. Czy jest wystarczająca motywacja dla rozciągniętego jednak w czasie leczenia wymagającego zmian opatrunków, fizykoterapii, stosowania ucisku, a czasem przejściowego leżenia.
Co to jest rana przewlekła?
Z definicji to taka, która nie zagoiła się w ciągu 2 miesięcy. Należą do nich:
- Rany popromienne (terapie przeciwnowotworowe)
- Nowotworowe (rozrosty miejscowe nowotworów)
- Pourazowe (np. poparzenia)
- Owrzodzenia odleżynowe
- Owrzodzenia cukrzycowe
- Owrzodzenia neurogenne
- Owrzodzenia tętnicze
- Owrzodzenia żylne
- Owrzodzenia limfatyczne
Jak powinniśmy postępować z raną przewlekłą?
Przede wszystkim zdiagnozować przyczynę dlaczego rana się nie goi i wdrożyć odpowiednie leczenie przyczynowe jeśli jest tylko możliwe. Dobrze monitorować leczenie chorób towarzyszących takiej jak np. cukrzyca lub niewydolność krążenia, czy też choroby aparatu ruchu wymagających usprawniania pacjenta. Powinniśmy odciążyć ranę jeśli jest stale narażona na punktowy ucisk (odciski, odleżyny itp.)
Przyczyny naczyniowe wymagają zabiegów odtwarzających krążenie (rewaskularyzacja) by-passy stenty, itp. Przy niewydolności żylnej i limfatycznej kluczowe jest leczenie uciskiem , bandażowanie warstwowe, masaże limfatyczne ręczne i pneumatyczne, wyroby kompresyjne, pończochy, podkolanówki oraz zabiegi ablacyjne żył, skleroterapia, laser, fale radiowe lub para wodna oraz klejenie żył.
Jak postępować z raną?
I. Opracowanie rany – czyli jej oczyszczenie
- Metody enzymatyczne i autolityczne (maści enzymatyczne, larwy)
- Mechaniczne oczyszczanie rany (usunięcie tkanek martwiczych, ograniczenie ilości włóknika w ranie)
II. Pielęgnacja rany – pobudzanie wzrostu ziarniny, stosowanie opatrunków hydroaktywnych.
III. Zamknięcie rany:
- Obkurczanie rany i samoistne pokrywanie śródbłonkiem
- Pokrycie przeszczepami skórnymi z terapią podciśnieniową lub bez, przeszczepy Reverdina lub siatkowate
- Metody chirurgii plastycznej (płaty skórno- mięśniowe)
Warunkiem powodzenia przeszczepów i postępu zamykania rany jest dobre ukrwienie i niezakażone dno rany. Miejscowo można także stosować stymulację czynnikami wzrostu oraz stymulację laserową.
W przeszłości leczenie ran opierało się na zmianie opatrunków ze zwykłej gazy nasączonej odpowiednimi lekami. Dzisiaj obok takiego postępowania wyrosły nowe sposoby oparte na opatrunkach specjalistycznych utrzymujących odpowiednie wilgotne środowisko w ranie oraz zapewniających dobrą chłonność wydzieliny z rany.
Opatrunki zdolne chłonąć wysięk i izolować bakterie:
- Piankowe
- Alginianowe: superabsorbety, hydrokoloidy, hydrowłóknina, hydrożele, hydrożele amorficzne
Opatrunki takie pozwalają na bezurazową ich wymianę i dbają o wilgotne środowisko ograniczając jednocześnie ilość wysięku w ranach.
Dobry opatrunek powinien łączyć cechy: przepuszczalność dla tlenu i dwutlenku węgla, powinien być atraumatyczny (nie przyklejać się do rany), ułatwiać zmianę opatrunku bez urazu. Warto pamiętać także o odpowiednim zadbaniu o skórę wokoło rany i jej odpowiednie natłuszczenie.