Leki na żylaki – jaka jest ich rola?

Flebologia to dziedzina zajmująca się chorobami żył – ich profilaktyką, diagnostyką i leczeniem. Jednym z powszechnych problemów zdrowotnych w tym obszarze medycyny są żylaki, czyli rozszerzone żyły o krętym przebiegu występujące głównie na kończynach dolnych, które stanowią główny objaw niewydolności żylnej. Nieleczone mogą przyczynić się do rozwoju niebezpiecznych dla zdrowia powikłań, dlatego szybkie podjęcie ukierunkowanego leczenia (terapia zachowawcza, zabiegi, leki na żylaki) jest w tym przypadku bardzo istotne.

Leczenie żylaków – na czym polega?

Wybór metody leczenia żylaków zależy od stopnia zaawansowania choroby, charakterystyki dolegliwości i potrzeb pacjenta. Może obejmować specjalistyczne metody leczenia polegające na wykonaniu dedykowanych zabiegów, farmakoterapię (leki na żylaki przyjmowane doustnie lub w formie maści, kremów i żeli do stosowania miejscowego) oraz terapię zachowawczą obejmującą m.in. zmianę trybu życia. Często postępowanie terapeutyczne stanowi kombinację powyższych metod leczenia.

Terapia zachowawcza w przypadku żylaków

Terapia zachowawcza skupia się przede wszystkim na zmianie stylu życia; kluczowe jest podejmowanie odpowiedniej ilości aktywności fizycznej w ciągu dnia, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, a także przestrzeganie zbilansowanej diety bogatej w błonnik, unikanie długotrwałego przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej oraz rezygnację z ekspozycji na wysoką temperaturę. W profilaktyce i leczeniu żylaków zalecana jest również kompresjoterapia, czyli stosowanie produktów uciskowych, które zapewniają wiele korzyści – są skuteczne w redukcji obrzęków i poprawie krążenia krwi w kończynach dolnych.

Żylaki – postępowanie terapeutyczne

Jak dotąd nie opracowano metody ukierunkowanej na naprawę uszkodzonych żył, dlatego leczenie żylaków obejmuje przede wszystkim leczenie objawowe oraz polegające na zamknięciu lub usunięciu z krwiobiegu patologicznych naczyń żylnych. O właściwej procedurze leczenia żylaków decyduje chirurg naczyniowy lub angiolog, uwzględniając bezpieczeństwo pacjenta oraz skuteczność postępowania w przypadku danego problemu zdrowotnego i stopnia zaawansowania choroby.

Wśród głównych specjalistycznych form leczenia żylaków wyróżnia się m.in.:

• skleroterapię, czyli zabieg flebologiczny wewnątrzżylny polegający na wstrzykiwaniu specjalnego roztworu bezpośrednio do światła naczynia, który powoduje uszkodzenie ściany żyły, wywołanie stanu zapalnego, a ostatecznie zwłóknienie i zamknięcie (zarośnięcie) żyły,
• laserowe usuwanie żylaków – mało inwazyjną metodę leczenia żylaków (także żylaków odbytu, czyli hemoroidów), która pozwala na precyzyjne wyłączenie z krążenia niewydolnego naczynia bez naruszenia zdrowych żył,
• operacyjne usunięcie żylaków (flebektomię), która ma zastosowanie zwłaszcza wtedy, gdy żylaki kończyn dolnych mają duże rozmiary – wówczas stanowi najbardziej skuteczną metodą leczenia zapewniającą sprawniejszy odpływ krwi żylnej w kierunku do serca i zapobiegającą wystąpieniu powikłań związanym z rozwojem przewlekłej choroby żylnej.

Leki na żylaki (leki flebotropowe) – charakterystyka

W przypadku niewydolności żylnej leki na żylaki stanowią jedynie leczenie uzupełniające inne formy terapeutyczne – skleroterapię, metody wewnątrznaczyniowe i zabiegi chirurgiczne – pozwalając na złagodzenie objawów, takich jak obrzęk, ból czy uczucie ciężkości poprzez działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i właściwości ochronne na naczynia krwionośne i limfatyczne. Leki na żylaki powodują zwiększanie napięcia żylnego i mogą redukować przepuszczalność naczyń włosowatych. Farmakoterapia istotnie podnosi komfort życia pacjentów, jednak należy pamiętać, że nie stanowi skutecznej formy leczenia niewydolności żylnej i związanych z nią żylaków. 

Farmakoterapia – pomoc w leczeniu żylaków

W leczeniu wspomagającym żylaków stosuje się zarówno tabletki, jak i inne preparaty – maści, żele, kremy. Zastosowanie w tym przypadku mogą mieć niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe czy leki przeciwzakrzepowe pozwalające na zapobieganie tworzeniu się skrzepów w chorych naczyniach żylnych.

Ekstrakty roślinne – zastosowanie w leczeniu żylaków

Bardzo duże znaczenie w leczeniu wspomagającym żylaków mają ekstrakty pochodzenia roślinnego zawierające flawonoidy i inne związki o udowodnionym korzystnym działaniu w przypadku niewydolności żylnej. Ich właściwości znalazły zastosowanie w produkcji maści i żeli przeznaczonych do redukcji objawów w przebiegu żylaków kończyn dolnych lub zakrzepowego zapalenia żył. Badania sugerują, że skuteczność w redukcji dolegliwości związanych z niewydolnością żylną ma na przykład ekstrakt z kasztanowca, który może pomóc w zmniejszeniu bólu, ciężkości i swędzenia nóg u osób z przewlekłą niewydolnością żylną. Cennym składnikiem jest escyna pozyskiwana z nasion kasztanowca, która wykazuje działanie przeciwzapalne i prewencyjne w przypadku zakrzepów żylnych, dlatego ma zastosowanie w profilaktyce oraz leczeniu zachowawczym żylaków i hemoroidów.

Dużą popularnością cieszą się także preparaty powstałe na bazie miłorzębu dwuklapowego, który wykazuje liczne właściwości prozdrowotne, w tym także zapewnia korzystne działanie na naczynia krwionośne – zwiększa ich elastyczność, poprawia krążenie oraz zapobiega tworzeniu się zakrzepów. Ze względu na właściwości nie można go jednak łączyć z lekami przeciwzakrzepowymi, moczopędnymi, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi oraz paracetamolem.

Powszechnie znanym składnikiem leków na żylaki jest również diosmina, czyli naturalny glikozyd flawonoidowy, stosowana jako środek chroniący naczynia krwionośne, przeznaczony do leczenia przewlekłej niewydolności żylnej, żylaków, hemoroidów, a także obrzęku limfatycznego.

Heparyna w leczeniu żylaków

Skuteczne działanie przeciwzakrzepowe, przeciwobrzękowe i przeciwzapalne wykazują także wyroby z heparyną – leki na żylaki z tym składnikiem mogą mieć formę maści, kremów i żeli zalecanych jako forma leczenia wspomagającego w przypadku zapalenia żył, żylaków kończyn dolnych czy zakrzepowego zapalenia żył.  Preparaty mogą zwalczać stany zapalne, obrzęki i zapobiegać powstawaniu zakrzepów w naczyniach krwionośnych.